Hoe kies ik het juiste plaatmateriaal?

Spaanplaten zijn relatief goedkoop en makkelijk te verwerken. Dit plaatmateriaal is gemaakt van fijne spaanders en wordt vooral gebruikt voor constructieve klussen. Spaanplaat kan daarnaast gebruikt worden bij het maken van meubels. Voor een zelfgebouwd schuifdeursysteem zijn spaanplaten ook erg handig: deze platen zijn al afgewerkt met een mooie, witte toplaag of een houtdesign. Tot slot kun je spaanplaat inzetten als egalisatiemateriaal om de vloer – voor je laminaat of tapijt legt – mooi vlak te krijgen.

GAMMA verkoopt twee soorten underlayment: een plaat van grenenhout en een vurenhouten variant. De grenenhouten plaat is wat grover en wordt gebruikt voor binnen- en buitenbetimmering, waarbij decoratie geen grote rol speelt. Underlayment van vurenhout kan voor dezelfde constructies worden gebruikt, maar wordt vaker ingezet bij decoratieve constructies. Daarom wordt deze soort vaak gebruikt bij het maken van meubels. Underlayment van vurenhout is bovendien voorzien van een mes en groef, waardoor je deze eenvoudig in elkaar steekt.

Een OSB-constructieplaat bestaat uit verschillende lagen van grove houtspaanders die onderling zijn verbonden met lijm. Deze platen zijn zeer sterk, licht in gewicht en gaan lang mee, waardoor deze erg geschikt zijn voor vloeren en het maken van wanden. Deze relatief goedkope plaatsoort is een echte constructieplaat. Bij het maken van meubels is OSB minder makkelijk te verwerken door de grove structuur. Sommige OSB-platen hebben een mes en groef, waardoor je deze makkelijk aan elkaar kunt bevestigen.

MDF is vervaardigd uit houtstof, dat met lijm onder hoge druk tot een plaat geperst wordt. MDF-platen zijn makkelijk te zagen en geschikt om te frezen. Het is verstandig om schroefgaten voor te boren om splijten te voorkomen. MDF wordt veel gebruikt om meubels mee te maken. Doordat MDF-platen glad zijn, kun je deze makkelijk verven. Gebruik hiervoor eerst een speciale MDF-grondverf, zodat de verf goed hecht. Voor vochtige ruimtes kun je de vochtwerende plaat van MDF gebruiken. Deze groene plaat is geïmpregneerd. Let op: deze plaat is niet geschikt voor buiten! Een ander soort MDF is de 'buig-MDF'. Deze platen zijn aan één zijde ingesneden en daardoor buigzaam. Handig bij het afwerken van ronde vormen. Tot slot zijn er dunne, wit gelakte MDF-platen, die je kunt gebruiken als achterkant van een meubel.

Hardboard wordt onder hoge druk geperst en bestaat uit gemalen houtvezels. Je kunt het goed gebruiken als achterzijde van meubels, bijvoorbeeld bij een boekenkast. Hardboard wordt ook gebruikt bij het egaliseren van vloeren of als bodem voor een bed. Als je hardboard vochtig maakt, kun je het ook in gebogen vormen bevestigen. Zachtboard wordt wat minder hard geperst. Daardoor kun je dit niet als constructieplaat gebruiken, want de draagkracht is hier onvoldoende voor. Het wordt veel gebruikt als ondervloer. Daarnaast kun je zachtboard gebruiken als prikbord.

Multiplex is de verzamelnaam voor constructieplaten die uit meerder lagen bestaan. Dat kunnen laagjes hardhout of zachthout zijn. De hardhouten platen zijn voorzien van een mooie toplaag en zijn daardoor geschikt voor het bouwen van meubels. Deze kun je vervolgens lakken met een transparante lak. De zachthouten multiplex platen hebben ook een mooie toplaag, maar kunnen wat meer noesten bevatten. Een bekende soort is de berken multiplexplaat of de timmerplaat van populierenhout. Je kunt ook zelf een deur maken van multiplex. Hiervoor kun je de multiplex deurpanelen (met een dikte van 4 cm) gebruiken. Tot slot heb je buigzame multiplex (met een dikte van 5 mm). Dit is handig plaatmateriaal voor het afwerken van ronde vormen.

Hardhouten multiplex en garantie multiplex zijn watervast verlijmd. Deze bestaan uit meerdere lagen hardhout en zijn verlijmd met hoogwaardige lijm. Hierdoor heeft vocht geen kans om binnen te dringen. Deze platen hebben een gladde toplaag, waardoor je dit plaatmateriaal perfect kunt gebruiken voor het maken van buitenmeubels, dakrandpanelen, bootonderdelen, scheidingswanden en diverse betimmeringen.

Betonplex, of beton-multiplex, heeft een kern van vurenhouten of populierenhouten lagen. Deze lagen zijn verlijmd met een watervaste, kwalitatieve lijm. De epoxy toplaag vormt een harde en waterdichte afwerking van het hout. Hierdoor is nabehandeling niet nodig. Oorspronkelijk is betonplex ontworpen voor het maken van betonnen bekistingen, maar het is ook geschikt voor buitenmeubels, vloeren of schotten van aanhangwagens. Wil je betonplex schilderen? Dan is het aan te raden om eerst een primer te gebruiken voor een goede hechting.

Compactplaat is een kunststof vezelplaat die onder zeer hoge druk tot stand komt. Doordat er een watervaste lijm wordt gebruikt, is dit plaatmateriaal ook geschikt voor buiten. De compactplaten zijn uv-bestendig, onderhoudsarm en hebben een erg hard oppervlak. Je kunt compactplaten eenvoudig bevestigen met de bijbehorende plaatschroeven. De compactplaat wordt vaak gebruikt als dakrandpaneel, gevelbekleding of als reclamebord. Compactplaten kun je niet makkelijk schilderen, daarom is dit plaatmateriaal verkrijgbaar in diverse kleuren.