Hoe frees ik hout met een bovenfrees?
Met een bovenfrees maak je strakke gleuven en mooie profielranden. Vroeger was dit een apparaat voor de vakman, tegenwoordig zijn er ook voor doe-het-zelvers betaalbare freesmachines te koop. Frezen vergt wel de nodige oefening. Probeer de freesmachine daarom eerst uit op stukjes resthout. In dit stappenplan worden algemene tips omschreven voor het maken van gleuven (stap 1 tot en met 6) en het creëren van profielen (stap 7 tot en met 10) in een plaat van MDF.
In principe kun je allerlei houtsoorten uitfrezen. In de praktijk gebeurt dit meestal bij grenen, multiplex en MDF. Maar ook kersen- en eikenhout zijn materialen die je goed kunt bewerken. Omdat vurenhout erg zacht is, levert het hierbij vaak een wat minder strak resultaat op.
Een gleuf maken met een bovenfrees
Een freesmal maken
Maak eerst een mal: leg langs beide lange zijden van de MDF-plaat twee stroken (van 10 x 50 cm).
Het MDF-paneel vastklemmen
Leg daar de twee resterende stroken (10 x 50 cm) dwars op, op zo’n manier dat de afstand tussen deze stroken overeenkomt met de breedte van de grondplaat van de freesmachine.
Controleer met de winkelhaak of de MDF-stroken haaks op elkaar liggen en schroef deze dan aan elkaar vast. Schuif het paneel in de mal en klem het met lijmklemmen op de gewenste positie vast.
Een recht freesje in de freesmachine plaatsen
Plaats een recht freesje met de gewenste breedte in de machine.
Denk aan je veiligheid. Gebruik altijd schone en scherpe freesjes en haal de stekker van de freesmachine uit het stopcontact voordat je een nieuw freesje aanbrengt!
De freesdiepte instellen
Stel de freesdiepte in met behulp van de stelknop op de freesmachine.
Probeer de gleuf niet in een keer uit te frezen. De freesdiepte mag per keer niet meer bedragen dan de halve dikte van het freesje. Om de frees niet te veel te belasten en om te voorkomen dat het hout verbrandt, kun je diepe sleuven het beste in twee etappes frezen.
De freesmachine in de freesmal schuiven
Zet de freesmachine aan en schuif deze met een vloeiende beweging in de freesmal. Duw de machine rustig en gelijkmatig door de mal over het paneel heen.
De duwrichting van de freesmachine is tegenovergesteld aan de draairichting van het freesje.
De volgende gleuf uitfrezen
Draai de lijmklemmen los en schuif het paneel verder door de mal. Je kunt nu een volgende gleuf uitfrezen.
Een profiel maken met een bovenfrees
Een profielfrees gebruiken
Voor het maken van een profiel gebruik je een profielfreesje. Dit freesje heeft aan de bovenkant een geleider die ervoor zorgt dat het freesje de rand van het paneel volgt.
Een nieuwe mal maken
Ook nu is het handig om een mal te maken. Leg hiervoor een strook MDF (50 cm breed) langs het te frezen paneel. Zet deze vast met lijmklemmen. Zorg voor voldoende ruimte, zodat de geleider goed langs de rand van het paneel kan lopen. Laat de strook minimaal 10 cm uitsteken.
Een stukje MDF vastschroeven
Schroef onder het uitstekende deel van de strook een kort stukje MDF vast. Zorg dat de zijkant van deze beginstrook lijnt met de zijkant van het paneel.
Een profielrand maken met de bovenfrees
Stel de hoogte van de freesmachine zo in dat de geleider van het freesje langs de zijkant van het paneel loopt. Zet de freesmachine aan en plaats de geleider tegen de zijkant van de beginstrook. Duw de machine gelijkmatig vooruit. Ook nu is de duwrichting tegenovergesteld aan de draairichting van het freesje.
Als het profiel dun en rafelig is, moet je de freesmachine iets dieper instellen en het profiel nogmaals uitfrezen. Hierdoor wordt het profiel wel iets breder.
