stappenplan

Hoe kan ik hout schaven met een handschaaf?

Als je nieuwe ramen of deuren plaatst of zelf meubels maakt, is de houtschaaf een onmisbaar gereedschap. Met een handschaaf maak je het hout exact op maat en rond je scherpe kantjes op een fraaie manier af. Werk de plekken waar je met de schaaf niet bij kunt bij met een rasp en schuurpapier.

Tip!

Berg een schaaf altijd liggend op (op de zijkant). Zo voorkom je bramen in het snijvlak van de beitel.

Bekijk het assortiment

Hout schaven met een handschaaf, hoe doe je dat?

stap 1

Snijvlak egaal maken

Zorg dat de schaafbeitel goed geslepen is. Zitten er bramen in het snijvlak, dan moet je deze eerst weg slijpen met een slijpsteen. Je kunt hiervoor een vaste slijpmachine gebruiken, of een slijpsteen die op de boormachine past. Klem de boormachine in een werkbank en druk de beitel onder de juiste hoek tegen de steen, tot het snijvlak weer egaal is.

Tip!

Zet een veiligheidsbril op. Rondvliegende metaal- deeltjes kunnen je oog onherstelbaar beschadigen!

stap 2

Scherp maken

Maak de beitel na het slijpen vlijmscherp met behulp van een wetsteen. Zet de beitel met de 'vouw' vlak op de steen en trek hem er een aantal malen overheen. Begin met een grove wetsteen en haal de beitel daarna over een fijne steen heen.

Tip!

Wetstenen zijn verkrijgbaar in twee soorten: water- en oliestenen. Het eerste type maak je tijdens het wetten nat met wat water, het tweede met een paar druppels olie. Verwijder eventuele spijkers uit het te schaven hout, of sla ze met behulp van een drevel diep het hout in. Kap knoesten weg met een steek- beitel weg deze beschadigen anders de schaafbeitel.

stap 3

Schaafdiepte instellen

Stel de schaafdiepte in met behulp van de dieptestelmoer: Controleer aan de onderkant van de schaaf of de beitel geheel parallel loopt aan de zool. Corrigeer de hoek van de beitel zonodig met behulp van de richthefboom.

stap 4

Schaven

Zet de schaaf iets schuin op het hout. Schaaf in lange bewegingen, met de nerf mee. Laat de schaafbanen elkaar overlappen. Controleer regelmatig of de beitel nog parallel loopt aan de zool.

stap 5

Houtkrullen

De dekbeitel voert de houtkrul af. Stel hem bij zachte houtsoorten op 1,5mm vanaf de rand van de beitel. Blijven er houtkrullen steken in de bekopening van de schaaf, maak deze dan iets ruimer: verwijder de beitel, draai de kikkerschroeven een slag los en schuif de kikker iets naar achteren.

stap 6

Controleren

Controleer regelmatig of het geschaafde vlak geheel recht loopt met behulp van een stalen liniaal. Controleer ook of het snijvlak exact haaks is met behulp van een winkelhaak.

Tip!

Als de schaaf hapt' is meestal de beitel te diep ingesteld. Soms ligt het echter aan de nerf van het hout. Probeer in dat geval eens vanaf de andere kant te schaven.

stap 7

Beitel ondiep afstellen

Stel de beitel ondiep af als je kopse kanten gaat schaven. Klem een lat achter het te schaven hout, om te voorkomen dat de rand splintert.

Gereedschap

Zorg dat je altijd het juiste gereedschap en de juiste materialen gebruikt. Goed verzorgd gereedschap betekent: gesmeerd, geslepen en vastgedraaid.

Elektrisch gereedschap moet voldoen aan de vereiste CE-richtlijn die staat vermeld op product of op verpakking. Loop meteen na of het gereedschap dat je hebt, nog goed bruikbaar is. Bijvoorbeeld: een bot hobbymes is gevaarlijk, een versleten zaag is lastig, werkt onnauwkeurig, geeft een hoop irritatie en een grotere kans op een ongeluk.

Huren of lenen

Welk gereedschap heb je nodig? Loop in gedachten alle werkzaamheden even na om te voorkomen dat je de klus moet afbreken omdat je iets mist.

Als je niet alles zelf wilt aanschaffen, kun je gereedschappen en beschermingsmiddelen ook huren. Denk maar eens aan een boor voor zwaar boorwerk in het plafond - met bijbehorende oogbescherming om te voorkomen dat wegstuivende betonschilfers in je ogen komen! Of huur een afstoomapparaat, waarmee het verwijderen van oude lagen behang een niet al te moeilijke klus wordt.

Let wel op dat je eerst goed leest hoe je het apparaat gebruikt. Stoom is zeer heet en kan bij verkeerd gebruik vervelende brandwonden veroorzaken.

Natuurlijk is het ook altijd een goed idee om bij vrienden of buren te vragen of je die handige professionele schuurmachine mag lenen. Let hierbij wel op of het gereedschap nog in goede conditie is en zorg dat je weet hoe je het moet gebruiken.

Veilig omgaan met gereedschap

Hoe ga je veilig om met gereedschap? Een paar praktische tips:

Kies het juiste gereedschap voor de uit te voeren taak.
Gebruik gereedschap dat niet onbedoeld kan starten.
Gebruik gereedschap met een goed werkende automatische stop (dat afslaat zodra het gereedschap wordt losgelaten).
Controleer of het gereedschap in goede staat is voor je begint met werken. Is het mes scherp? Is de snoerisolatie intact? Heb je nog goede grip?
Zorg ervoor dat je weet hoe je het gereedschap moet gebruiken.
Stel het gereedschap juist in.
Zorg dat je stabiel staat, zodat je niet uit balans kunt raken of vallen en jezelf of een ander met gereedschap kunt verwonden.
Stel jezelf zo op dat het snoer of de slang nergens achter kan blijven haken.
Zorg ervoor dat het vlak waarop je werkt, stevig en stabiel is vastgemaakt. Controleer voor gebruik de staat van het bevestigingsmateriaal (werkbank, klemmen e.d.).
Gebruik beschermingsmiddelen, zoals handschoenen of een veiligheidsbril.
Zorg ervoor dat je het gereedschap op de juiste manier en op de juiste plaats vasthoudt. Markeer bijvoorbeeld de handgrepen. Dit verlaagt de kans dat je in een heet, scherp of draaiend deel van het gereedschap grijpt.
Zorg ervoor dat je je vrije hand juist plaatst: buiten bereik van het gereedschap. Een voorbeeld is: van je af snijden, zodat je bij eventueel uitschieten gespaard blijft.
Doe geen andere dingen met gereedschap in je handen (bijvoorbeeld een doos tillen met een mes vast).
Berg het gereedschap na gebruik zo op dat je bij een volgend gebruik niet in het gevaarlijke deel van het gereedschap grijpt.